De 7 meest voorkomende oorzaken van geldstress

Iedereen maakt zich wel eens zorgen over geld. Maar waar sommige mensen ook wel van geld kunnen genieten, is het voor anderen een voortdurende bron van stress. In dit artikel bespreek ik de meest voorkomende oorzaken van geldstress.

1. Je hebt geen duidelijk beeld van je situatie

Het is zaterdag, je kijkt in je bankapp naar je rekening en er staat nog een mooi bedrag, dus besluit je te gaan shoppen. Blij dat je nieuwe laarzen en een jas hebt gevonden, want die kun je echt wel gebruiken. Drie dagen later valt er een rekening van de autoverzekering in de bus. Het blijkt dat je niet meer genoeg op je rekening hebt… oh nee, wat nu?

Veel mensen vermijden het om hun financiële situatie in kaart te brengen. Vaak wordt er ook van maar 1 bankrekening gebruikgemaakt voor alle uitgaven. Als jij dit doet, ben je zeker niet alleen. Dat kan ervoor zorgen dat je je onzeker voelt over hoeveel geld je nu precies te besteden hebt. Je moet tenslotte nog tot het einde van de maand eten kunnen kopen, de elektriciteit betalen enz. Kun je dan op restaurant of niet? Dat kan een gevoel geven van altijd tekort te hebben of je te moeten inhouden. Of je kunt te veel uitgeven en daardoor in de schulden geraken.

Het is daarom beter verschillende rekeningen te gebruiken. Tel alle kosten op maand- en jaarbasis samen en ken er een vast budget per maand aan toe. Doe hetzelfde voor je spaardoelen. De grote categorieën zijn:

Vaste kosten
Spaardoelen en investeringen
Geld voor plezier: vrij uit te geven

Dit kun je aanvullen naar wens. Als je bv. een verre reis wil maken of spaart voor een huis, maak je extra spaardoelen aan. Zo krijg je een systeem dat helemaal op jouw leven is afgestemd.

2. Je uitgavenpatroon past niet bij je budget

Misschien heb je wel al een systeem, bv. een budgetapp zoals YNAB of een excelsheet. Maar je gaat elke maand over je vastgestelde budget. Dat is frustrerend en demotiverend. Na een tijdje laat je die app maar voor wat het is, want het lukt je toch niet. Tegelijk ben je je er nu wel van bewust dat er een probleem is en dat je je financiële doelen niet gaat halen.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je een verstoord uitgavenpatroon hebt: misschien zijn je vaste kosten te hoog, of vind je een bepaalde uitgave heel belangrijk, ook wanneer je er eigenlijk het geld niet voor hebt. Soms zijn je levensomstandigheden veranderd, maar is je uitgavenpatroon niet mee aangepast. Als jij je hierin herkent, ga dan eens na waar je geld naartoe vloeit en welke uitgaven het meest prioritair zijn. Welke zijn eigenlijk niet zo belangrijk en zou je kunnen schrappen?

3. Je opvoeding of vroegere ervaringen met geld hebben je huidige houding gevormd

Stel dat je ouders vaak ruzie maakten over geld toen je een kind was, dan zal dat nu nog een invloed op jou hebben. Misschien ontwijk je gesprekken met je partner over geld of vind je geld een noodzakelijk kwaad. Ook andere ervaringen, zoals ooit bestolen zijn, kunnen je huidige houding beïnvloeden.

Schrijf eens uit wat je je allemaal herinnert aan geldsituaties uit het verleden, zowel de positieve als de negatieve ervaringen. Wat valt je daarin op? Wat draag je daar nog van mee? En veroorzaken die ervaringen problemen in je huidige leven?

4. Je hebt een andere visie op geld dan je partner/familie/vrienden

Je vrienden willen regelmatig een weekendje weg, jij wil je geld liever sparen voor een huis… Als je ja zegt, schuif je dat huis alweer eens op de lange baan; als je nee zegt, mis je alle pret en voel je je wat een buitenstaander. Ander voorbeeld: je partner wil in het nu leven, jij wil graag een comfortabele buffer voor de toekomst en dus maken jullie ruzie over hoeveel jullie willen sparen of uitgeven.

Denk even terug aan je houding uit het vorige punt: iedereen heeft conclusies getrokken uit zijn eigen ervaringen. Omdat onze ervaringen anders zijn, hebben we een andere houding ontwikkeld om met geld om te gaan. Hierover kun je in gesprek: wat zijn de ervaringen van je partner en wat heeft hij/zij daaruit geleerd? Wat is écht belangrijk voor hem/haar en waarom? En wat is belangrijk voor jou? Door daarover te praten, kan er wederzijds begrip ontstaan.

5. Je voelt je onzeker over je inkomen

Misschien ben je freelancer, heb je een tijdelijk contract of gaat het bedrijf waar je werkt door een transitie. Je hoopt dat je je baan kunt houden of dat de opdrachten blijven binnenstromen, maar wat als dat niet zo is? Heb je dan een plan?

Als je elke maand elke euro nodig hebt, is dit een grote bron van stress. Je werk verliezen zou je meteen in de schulden brengen. Daarom is het nodig om een vangnet te bouwen. Dat kan bestaan uit verschillende elementen, maar het belangrijkst is het opbouwen van een buffer. Afhankelijk van je situatie en je risicotolerantie moet die 3 tot 12 maanden uitgaven dekken.

6. Je hebt schulden

Je kunt niet elke maand je kredietkaart(en) voldoen, waardoor je een hoge rente betaalt… en daarnaast nemen je huur/hypotheek en de autolening ook nog een hap uit je budget. Zo wordt het moeilijk om elke maand rond te komen, laat staan daarnaast nog te sparen.

Schulden zijn er in veel vormen en maten. Sommige schulden ga je aan met overtuiging, zoals een hypotheek. Andere schulden overvallen je. Om te weten of een schuld positief of negatief is, kijk je naar 2 factoren:

Dient deze schuld een bepaald doel?
Hoeveel rente betaal ik?

Een hypotheek is een duidelijk voorbeeld van een schuld met een bepaald doel. De rente is normaal ook aanvaardbaar. De rente op een kredietkaart is hoog (soms zelfs 7% of hoger) en ze dient geen doel: je betaalt die rente enkel omdat je niet op het juiste moment voldoende cash op je rekening had. Aan de hand van deze 2 factoren kun je beslissen welke schuld je het eerst wil afbetalen: schulden met een hoge rente moeten daarbij prioriteit krijgen. Schulden met een doel en lage rente hoeven je anderzijds niet té veel stress te geven: zoek in dat geval naar een goed evenwicht tussen je spaardoelen en de afbetalingen.

7. Je kunt met je huidige inkomen niet het leven leiden dat je wilt

Misschien is je inkomen écht gewoon te laag voor je locatie en levensomstandigheden. Als alleenstaande met 1 deeltijdloon 2 kinderen opvoeden in een stad als Gent? Verre van eenvoudig. Voor anderen gaat het eerder om hun verwachtingen: hoe moeilijk is het om toe te geven dat je je geen huis kunt veroorloven waarin elk kind een eigen slaapkamer heeft? Houd je je aan je budget en ga je kleiner wonen, of ga je toch maar die extra schulden aan om aan je verwachtingen te voldoen?

Als ik het over verwachtingen heb, dan gaat het over wat wij door onze opvoeding en onze omgeving als “normaal” zijn gaan beschouwen. 100 jaar geleden hadden de meeste mensen geen badkamer, nu nemen we een heerlijk warme douche wanneer we maar willen. Voelen we ons “rijk” omdat we een douche in huis hebben? Waarschijnlijk niet, want hier in België in de 21^e eeuw is dat “normaal”. Hoe moeilijk zou het zijn om terug te keren naar een huis zonder badkamer?

Wat is er de laatste decennia veranderd dat we ondertussen ook normaal zijn gaan vinden? Elk kind een eigen slaapkamer? Elk jaar een vliegtuigreis? Elke week op restaurant? Kijk daarbij ook naar hoe je bent opgegroeid. Het is vooral het gevoel dat we een stap terug zouden moeten zetten, dat weerstand oproept.

In mijn vorige artikel Geld zonder cijfers – het belang van geld in je leven heb ik voorgesteld om eens uit te schrijven wat je nu écht wil in het leven. Want dat is uiteindelijk de vraag: word je gelukkig van het nastreven van al die verwachtingen? Of wil je eigenlijk wat anders? Correspondeert je uitgavenpatroon wel met je prioriteiten of verdwijnen die naar de achtergrond?

Als je bv. graag meer tijd met je kinderen wil doorbrengen, hoeft dat niets extra te kosten. Als je daarentegen wel doelen hebt uitgeschreven die erg belangrijk voor je zijn en die je met je huidige inkomen niet kunt waarmaken, dan heb je 2 opties:

Je kunt naar je uitgaven kijken en schrappen wat eigenlijk niet zo belangrijk is. Dan verhuis je het uitgespaarde geld naar jouw persoonlijke doelen.
Je kunt overwegen om een beter betaalde baan te zoeken of bv. een bijverdienste op te zetten. Let daarbij wel op dat je de extra inkomsten dan naar je doelen laat vloeien en niet naar spullen die je geen vreugde brengen.

Dat waren de 7 oorzaken van geldstress. Heb je jezelf in 1 of meerdere oorzaken herkend? Je bent zeker niet alleen. Ook ik heb geleerd hiermee om te gaan. In mijn volgende artikel bespreek ik mijn persoonlijke ervaring. Je kan me ook mailen om je twijfels met me te bespreken.

Wil je graag meer lezen over omgaan met geld? Schrijf je dan in op de nieuwsbrief! Je hoort dan als eerste wanneer er een nieuw artikel online staat.

Meer lezen?

Bekentenissen: mijn eigen moeilijkheden met geld

Vond je dit artikel interessant? Deel het dan met je vrienden: